Алматы облысындағы ауыл тұрғындарының онкологиялық аурушаңдылығын эпидемиологиялық бағалау

Аңдатпа

Өзектілігі: Соңғы жылдары Қазақстанда онкологиялық аурулардың өсуі байқалады.

Бұл тақырыптың өзектілігі ауылдық жерлердегі аурудың себептері мен динамикасын зерттеу қажеттілігіне байланысты. Қазақстанның аудандарында онкологиялық ауруларды диагностикалау, емдеу медициналық қызметтердің қолжетімділігінің төмен деңгейімен ерекшеленеді. Медициналық көмектің жеткіліксіздігі, күрделі әлеуметтік-экономикалық жағдайлар және қоршаған ортаға зиянды факторлардың әсер етуі ауыл тұрғындарын аурушаңдылыққа әкелуде. Денсаулық сақтауда тиісті басқару шешімдерін қабылдау үшін онкологиялық аурушаңдылық деңгейі мен ерекшеліктері туралы сенімді деректер қажет. Өңірдегі эпидемиологиялық талдау ресурстарды бөлуді оңтайландырады. Ол ауыл тұрғындары үшін онкологиялық көмектің қолжетімділігі мен сапасын жақсартуға мүмкіндік береді.

Зерттеудің мақсаты – Алматы облысының ауыл тұрғындарының онкологиялық аурушаңдылығын эпидемиологиялық бағалау.

Материалдар мен әдістер: Алматы облысының онкологиялық қызметінің көрсеткіштеріне, қатерлі ісіктермен сырқаттанушылық бойынша материалдар мен көрсеткіштерге статистикалық өңдеу жүргізе отырып, скринингтік бағдарламаның (2015-2020 жж.) нәтижелері бойынша ретроспективті талдау жүргізілді

Нәтижелер: мақалада аурушаңдық пен қатерлі ісікке дейінгі жағдайлардың аздап төмендеуіне қарамастан, өлім-жітім айтарлықтай төмендемейтіні көрсетілген. Қатерлі ісіктердің жалпы аурушаңдылығы бойынша аудандарды саралауды талдау" қолайсыз "аудандарға Еңбекшіқазақ, Іле, Қарасай және Талғар;" салыстырмалы түрде қолайсыз" Жамбыл және Ұйғыр; ал "қолайлы" Балқаш және Райымбек аудандары жататынын анықтады. Алматы облысында қатерлі ісіктермен аурушаңдылықтың барлық дерлік таралуының артуы еңбекке қабілетті халық арасында жағдайлардың көбеюімен және аурудың жасаруымен байланысты.

Қорытынды: Алматы облысының ауыл тұрғындарының қатерлі ісіктермен аурушаңдылығының сипаты мен үрдістерін эпидемиологиялық зерттеу нәтижелерін жалпылау жағдайды өзгерту бойынша басқарушылық күш-жігердің негізгі бағыттарын тұжырымдауға мүмкіндік береді. Алматы облысы бойынша қатерлі ісік  ауруы бойынша аурушаңдығы көрсеткішінің өсуіне назар аудару қажет (өсу қарқыны – 0,5%). Алматы облысында қатерлі ісіктермен аурушаңдылық  барлық таралуына қарай  халықтың еңбекке қабілетті бөлігінің аурушаңдылығының қарқынды өсуіне, оның "жасаруына" байланысты. Сондықтан 40-60 жас аралығындағы алдын-алу және ерте диагностика жоғары қауіпті топтардың қалыптасуымен аурушаңдылық пен өлім-жітімнің төмендеуіне әкелуі керек.